Tháng mười một lại về! Tháng mười một như khơi dậy những ký ức về những ngày còn đi dạy. Nhớ trường, nhớ lớp, nhớ đồng nghiệp, nhớ về con người thân thương nơi mảnh đất ấy…Cứ mỗi sáng, nhìn ra đường, thấy những học sinh hớn hở cắp sách đến trường, tôi thoáng chạnh lòng khi nghĩ đến những học sinh cũ của mình năm xưa.
Sau 1975, về lại Thị xã Qui Nhơn, lúc đó tôi chỉ là một cô giáo còn rất trẻ.
Một sáng chủ nhật, mưa rả rích, thức dậy cảm thấy thoải mái của một ngày nghỉ cuối tuần, sau những ngày lu bu với công việc: họp hành, soạn giáo án, sổ sách, giảng dạy… Tôi tung chăn bước ra khỏi giường đến bên cửa sổ thò đầu ra ngoài, hít một hơi thật sâu không khí trong lành buổi sớm mai.
Những ngày chớm đông, trời đã bắt đầu se se lạnh. Bước ra ban công, hai tay ôm lấy vai, nhìn xuống đường phố. Cái thành phố biển nhỏ xíu như đang còn ngái ngủ không muốn thức dậy trong mưa. Có lẽ do mưa nên những chú chim nào đó chẳng biết đi đâu cứ lòng vòng trên mấy tán lá hót vang vang nghe cũng vui tai. Mấy cây bàng đang chuyển sang màu đỏ, mấy cây bằng lăng hoa đã không còn, lá xanh sẫm lại lướt thướt trong mưa. Một cơn gió lùa qua, tôi rùng mình vì lạnh vội nép mình vào góc tường. Mưa vẫn rơi, đường phố vẫn vắng ngắt. Một trận gió nữa ào đến mưa bắt đầu nặng hạt. Trong màn mưa mù mù, từ phía đầu đường, một người thấp bé đẩy khó khăn một chiếc xe đạp, bên trên chất một bao to kềnh. Một trận gió nữa nổi lên, xe như khựng lại, chậm rãi nhích từng chút, từng chút… đi được một đoạn rồi chiếc xe nghiêng hẳn… người cùng xe ngã chõng chơ …
-Ồ, hình như … chợt nhận ra, tôi chạy vội xuống nhà, mở cửa ào ra ngoài đường.
-Quốc ! Em có sao không ?
Đó là Quốc, cậu học sinh của lớp tôi đang chủ nhiệm.
Cậu bé vừa đỡ chiếc xe vừa thở hổn hển :
-Dạ, thưa …cô …không sao đâu ạ!
Củi văng tung tóe trên mặt đường ướt. Tôi phụ với nó nhặt củi bỏ vào bao. Khắp người Quốc ướt đẫm nước mưa, chiếc áo rách, để lộ ra đôi vai nhỏ, gầy guộc xương xẩu:
-Sao người lớn đâu? mà bắt em chở củi nặng thế kia?
Quốc cười cười:
-Có sao đâu cô! Ngày nào em cũng chở đôi ba lần. Hôm nay, do em cột không kĩ.
Vào những năm sau 1975, do tình hình chung, đa số các em học sinh đều có những hoàn cảnh rất thương tâm. Lớp tôi chủ nhiệm, em thì bố chết hay mất tích trong cuộc chiến. em thì bố đi học tập cải tạo, có em thì phải ở lại với ông bà hay người bà con vì bố mẹ đi kinh tế mới…Đa phần còn lại là con của gia đình lao động nghèo... Gia đình của Quốc cũng vậy, bố mất tích trong mùa xuân ấy! Nhà cửa bị thu hồi, bốn mẹ con phải tá túc ở nhà của một người bà con trong hẻm của xóm Nhà Đèn.
Qua lý lịch, tôi biết được Quốc là người con lớn nhất trong nhà. Hàng ngày, cả gia đình em lây lất ở cái quán trong chợ, ngày nắng cũng như ngày mưa. Nói là quán nhưng thật ra đó là một cái chòi che tạm bợ vài miếng carton chắp vá… Mẹ Quốc, người đàn bà gầy gầy, suốt ngày phải ngồi bên cái bếp củi, thổi lửa đun nước, nấu cơm ... mấy anh em Quốc thay phiên nhau bưng nước đi đưa hoặc bán rong khắp chợ.
Tuy kinh tế gia đình khó khăn nhưng hầu hết các học sinh lúc bấy giờ rất ngoan và chăm học. Tôi chú ý đến Quốc là khuôn mặt thông minh với nụ cười vui. Quốc nhanh nhẹn, giỏi Toán lại viết chữ đẹp. Tôi thường gọi em lên bảng giải những bài toán tập. Em trình bày bài giải gọn gàng, mạch lạc, rõ ràng. Để khích lệ tôi thường thưởng cho em những quyển vở mới, giấy vàng ố mà tôi được nhận từ văn phòng phẩm của giáo viên vào mỗi quí. Chỉ có thế thôi ! Chứ lúc đó cô trò đều nghèo!
Nhìn theo cậu học trò bé nhỏ với chiếc xe đạp khuất dần, tôi thờ thẩn bước vào nhà. Giọng Khánh Ly từ cái cattsete trên phòng vang vang :
“ Trời còn làm mưa , mưa rơi mênh mang từng ngón tay buồn , em mang em mang đi về giáo đường ngày chủ nhật buồn , còn ai còn ai … ”
Một buổi sáng, bước vào lớp, tôi nhìn thấy trên bàn của mình một bình hoa ti gôn. Cành hoa màu hồng lẫn màu trắng tươi thắm! Ôi! Sao mà dễ thương đến lạ!
Khi hỏi ra thì mới biết! Hôm nay đến phiên Quốc trực nhật. Em đã đi tìm và hái những cành hoa ti gôn mọc dại ở phía sau trường. Rồi em cắm vào cái bình mà tôi đã để lăn lóc trong góc tủ. ( Vì vào những năm đó làm gì có hoa tươi mà cắm ! )
Hôm đó, lớp học như bừng sáng và đẹp hẳn lên vì được tô điểm thêm nhờ những cành hoa ti gôn mềm mại rồi thấm đẫm luôn trong những lời bài giảng của tôi và tiếng đọc bài vang vang của học sinh. Bắt đầu từ đó, thấy tôi thích hoa nên ngày nào các em học sinh lớp tôi cũng đặt trên bàn cô giáo những bình hoa dại : Lúc thì những đóa hoa nhỏ xíu tim tím hay vàng vàng. Có khi thì những đóa hoa ngũ sắc của hoa ô tàu … nhưng thích nhất vẫn là cành hoa tigôn. Tôi để ý là mỗi khi Quốc trực nhật là trên bàn cô giáo lại có bình ti gôn… Tôi yêu màu hồng, màu trắng tươi tắn của những đóa hoa li ti đó hay là vì tôi quá thích bài thơ Hai sắc hoa ti gôn của TTKh?
“Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn…”