Thứ Bảy, 29 tháng 9, 2012

NHỚ TRUNG THU XƯA !

                                    Irene.

Mưa vừa tạnh, bọn trẻ trong xóm đã vội vã kéo nhau ra đường tụm năm, tụm ba rước đèn Trung Thu…Con cháu bé mới lên ba cũng náo nức cầm đèn đòi ra ngoài chơi…
Trong đêm dưới ngọn đèn đường hiu hắt những chiếc lồng đèn xinh xinh đủ màu sắc rực rỡ. Đa số là những chiếc lồng đèn Trung Quốc chạy bằng pin, gọn nhẹ lại có tiếng nhạc nghe vui tai. Lồng đèn đủ mọi hình dáng từ những con thú như gà, thỏ, chuồn chuồn, bươm bướm…cho đến anh Tôn Ngộ Không hay anh siêu nhân…ánh sáng cũng đủ màu: đỏ, vàng, xanh, tím…chớp nháy liên tục. Thế nhưng bên cạnh những lồng đèn chạy bằng pin ấy, tôi vẫn thích ngắm những chiếc lồng đèn bằng giấy kiếng, thắp bằng đèn sáp của một nhóm trẻ đang đứng ở phía cuối con hẻm. Nhìn chiếc đèn ngôi sao, tôi bỗng nhớ đến tuổi thơ của mình.
Qui Nhơn những năm cuối thập kỷ 50 yên ổn và êm đềm. Tuổi thơ của tôi cũng trải qua nhẹ nhàng! Năm nào cũng vậy, cứ  vào khoảng tháng tám ta, gần đến Tết Trung Thu thì ba tôi lại ngồi chẻ những cây tre, vót thành những thanh dài ngâm vào nước cho mềm mại. Sau đó đạp xe lên phố Gia Long mua những tờ giấy kiếng đủ màu. Mẹ tôi thì lo lấy bột khuấy hồ dán. Ba tôi bắt tay vào việc làm lồng đèn. Ba cầm những thanh tre ngắm nghía, đo, cắt làm thành những thanh dài, ngắn rồi ráp thành cái khung lồng đèn…
Lúc đó tôi còn bé lắm! Tôi thường ngồi một bên xem. Tôi chỉ thấy ba tôi làm hai loại đèn đó là đèn ngôi sao và đèn bánh ú. Nhà tôi có ba chị em. Chị lớn tôi học lớp nhất, chị kề tôi lớp ba còn tôi thì đang học mẫu giáo. Vào những năm đó, Qui Nhơn chưa có điện. Đời sống cũng như hàng hóa còn rất đơn sơ. Hầu hết mọi người đều tự làm những vật dụng để phục vụ cho cuộc sống.
Khi đã có cái khung rồi, ba tôi cắt giấy kiếng để dán các mặt. Mẹ tôi thì phụ cắt. Dưới nền xi măng giữa nhà, hai người cặm cụi làm lồng đèn ròng rã suốt ngày. Khâu trang trí cũng mất một buổi. Ba tôi cắt mấy cái hoa dán ở các mặt, cắt giấy trang trí các đường diềm hay để làm những cái tua thòng xuống ở mỗi góc. Ba còn dùng thép để làm chỗ cắm đèn cầy, dùng thép để làm cái khoen móc cái cây để cầm… Xong đâu đó má tôi đem ra phơi nắng cho khô và giấy được căng thêm…
Năm nào cũng thế, chị lớn tôi là được ba làm cho chiếc đèn đẹp nhất, lớn nhất. Chị kề tôi là lồng đèn nhỏ hơn nhưng cũng đẹp còn tôi là cái lồng đèn nhỏ nhất. Thấy tôi phụng phịu ba tôi nói: - Con ở nhà chơi lồng đèn này là được rồi, mấy chị con đi học vì phải nộp lồng đèn để chấm điểm nên cần phải lấy cái đẹp… Tôi không nói gì nhưng cũng thấy buồn buồn …
Đêm Trung Thu, Mặt Trăng tròn to, sáng vằng vặc soi rõ khắp cả phố. Chị em tôi cùng với các bạn trong xóm đốt đèn. Những chiếc lồng đèn sáng lên, đủ màu vàng, đỏ, xanh …đẹp mắt. Người lớn bắc ghế ra ngồi trước hiên nhà xem con cái vui chơi. Thế nhưng trong xóm có nhiều gia đình nghèo nên không ít đứa trẻ chẳng có lồng đèn cứ chạy theo loanh quanh ngắm nghía … Một lát sau ba mẹ gọi chúng tôi, thế là cả bọn chạy đến. Quà cho chúng tôi chỉ là những viên kẹo lạc, kẹo cà…bánh in hay những trái ổi sẻ củ lang, củ mì…thế mà cả bọn trẻ vui mừng! Cùng nhau ăn ngon lành…Chúng tôi vừa ăn vừa rước đèn dưới trăng. Chỉ rước quanh quẩn đi lên đi xuống không dám đi xa… Có năm ba tôi bồng tôi và dẫn các chị tôi đi lên bây giờ là hội trường Quang Trung. Hồi xưa, nơi đây chỉ là khoảng đất xung quang nhấp nhô những mô đất ở giữa bằng phẳng để xem múa lân. Đó là lần đầu tiên tôi biết thế nào là múa lân! Một ông lân đầu lúc lắc gật lên, gật xuống, ngoắc qua, ngoắc lại, nghiêng qua bên này, nghiêng lại bên kia, nhảy lên, ngồi xuống…miệng hả ra rộng trống hoác, hai con mắt lồi ra trông rất dễ sợ. Tôi không dám nhìn cứ úp mặt vào người ba tôi. Rồi đến ông địa khuôn mặt bành ra cười cười, tay cầm cái quạt, quạt lia quạt lịa… mấy đứa nhỏ xung quanh khóc thét lên! Chị kề tôi cũng khóc đòi về! Thế là ba tôi dẫn chúng tôi về. Chị nói :
 - Ba ơi! Cái con gì mà đầu nó to, cái miệng rộng răng thì nhọn và lởm chởm. Nhà mình mà có con đó là con chết liền đó ba! Cả nhà cười ồ lên! Cái ấn tượng đó kéo dài và cho đến bây giờ, tôi chẳng bao giờ thiện cảm với khuôn mặt ông lân và ông địa…
Phải một thời gian sau này Qui Nhơn mới có bánh Trung Thu. Ba tôi lên tiệm Hóa Hưng ở đường Gia Long mua về, cắt ra cho cả nhà cùng ăn. Dạo đó, bánh nhỏ ít nhân chứ không lớn, nhân nhiều và đủ loại như bây giờ.
 Rồi Trung Thu qua đi, ba tôi lại treo những cái đèn lên một góc cao để dành cho năm sau.
Và cứ thế, mỗi năm khi tết Trung Thu đến ba mẹ tôi lại vẫn cứ cặm cụi làm những chiếc đèn cho con.Cho đến năm nào tôi không nhớ có lẽ khi các chị tôi đã lên bậc trung học còn tôi học lớp nhì hay lớp nhất gì đó và khi phố Gia Long bày bán những chiếc đèn thì Trung Thu. Năm đó, ba tôi ra phố mua về một chiếc đèn rất đẹp. Đó là chiếc lồng đèn hình con bươm bướm làm bằng tre. Hai cánh xòe ra, những đường vẽ cánh bướm rất đẹp lại thêm hai cái râu trên đầu rung rinh. Ban đêm thắp đèn lên màu sắc rất tuyệt…
Nhưng cũng từ đó, tôi không còn tìm lại được cái hình ảnh ba mẹ tôi bận rộn lo Trung Thu bên những nan tre để làm lồng đèn cho chúng tôi nữa!
Có một lần, ba tôi đi Sài Gòn về có mua một cái đèn. Ba nói với cả nhà đó là đèn kéo quân hay còn gọi là đèn cù. Tôi thấy chẳng đẹp vì nó giống như cái đèn măng-sông. Nhưng tối đến, khi ba tôi thắp nến lên treo ở giữa nhà. Cái đèn sáng rực lên và bên trong hiện lên mấy cái hình chuyển động xoay vòng vòng liên tục. Ngắm kỹ thì tôi thấy có hình con ngựa, hình người khiêng kiệu, hình các ông quan, hình các cô, các bà mặc áo tứ thân đội nón quai thao… thấy ngồ ngộ, lạ mắt vô cùng…
Mẹ tôi nói rằng, trong năm Mặt Trăng tháng tám là to và tròn nhất. Trung Thu lại là rằm tháng tám. Trăng lên cao, tròn và rất sáng. Trẻ em rước đèn dưới ánh trăng. Người lớn cũng ra sân ngồi uống nước nói chuyện ngắm trăng. Mẹ còn nói người ta thường ngắm trăng để dự đoán cho cuộc sống. Nếu trăng sáng vàng thì năm đó trúng mùa, trăng màu vàng cam thì đất nước yên vui thịnh trị nhưng nếu trăng có màu vàng xanh thì năm đó gặp nhiều thiên tai hạn hán, lũ lụt…
Riêng tôi mỗi lần nhìn trăng thì lại thấy một hình đen như hình một cây cổ thụ có người ngồi dưới gốc rồi cứ tưởng tượng đến chú Cuội với sự tích Chú Cuội trên cung trăng mà cô giáo thời Tiểu học đã kể và dù bây giờ biết rằng chẳng có chú Cuội nào cả nhưng cái ký ức đó nó cứ khắc sâu khó nhạt nhòa trong tâm trí.
Từ khi vào Sài Gòn đến giờ, chưa bao giờ tôi được ngắm Trăng đẹp và huyền ảo như ở Qui Nhơn. Vào những đêm trăng, khi hoàng hôn buông xuống, Mặt Trăng đã từ từ nhô lên trên dãy núi Phương Mai. Mặt Trăng tròn, to như quả bóng quét một vệt sáng vàng lấp lánh xuống một góc của mặt biển đang sẫm màu. Trời tối, trăng đã lên trên mặt biển, Trăng càng sáng soi rõ cả bãi cát, thấy rõ những chú dã tràng thập thò nơi miệng hang. Gió từ biển thổi vào mơn man đùa giỡn trên tóc. Tiếng sóng vỗ rì rầm hòa với tiếng réo gọi từ khơi xa tạo thành một bức tranh động đêm trăng trên biển đẹp tuyệt vời.
Trăng ở biển là thế! Đêm trăng ở vùng quê lại càng đẹp vô cùng. Nếu đến nông thôn vào một đêm trăng, tôi mới thấy Đêm sáng Trăng của Thạch Lam thật tuyệt vời.
Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi. Mặt trăng tròn, to và đỏ từ từ lên ở chân trời. Sau rặng tre đen của làng xa, mấy sợi mây còn vắt ngang qua, mỗi lúc một mảnh dần rồi đứt hẳn. Trên quãng đồng rộng, cơn gió nhẹ hiu hiu đưa lại, thoang thoảng mùi hương thơm ngát
Mưa bất ngờ ào xuống! Bọn trẻ tản mác ù chạy về nhà. Tôi cũng vội vã dẫn con cháu vào trong hiên. Mưa càng lúc càng nặng hạt, con bé buồn xo theo tôi vào phòng…
Ti vi phát ra bài hát Rước Đèn Tháng Tám quen thuộc:
Tết Trung Thu rước đèn đi chơi. Em rước đèn đi khắp phố phường. Lòng vui sướng với đèn trong tay. Em múa ca trong ánh trăng rằm. Đèn ông sao với đèn cá chép. Đèn thiên nga với đèn bươm bướm. Em rước đèn này đến Cung trăng…
 Giữa cuộc sống bộn bề công việc luôn hối hả với mưu sinh ai ai cũng bận rộn nên đến Trung Thu ai cũng cố gắng ghé qua một cửa tiệm nào đó mua cho con đầy đủ không những một mà hai, ba cái lồng đèn đắt tiền. Tuy chiếc đèn đẹp nhiều màu sắc, nhiều kiểu dáng rất đẹp, rất hiện đại những ngọn nến được thay thế bằng những ánh sáng lung linh huyền ảo. rồi quẳng cho chúng tha hồ chơi. Ghé một tiệm bánh mua vài hộp. Những cái bánh nướng bánh dẻo thơm ngon…về nhà bắt chúng ăn đến phát ngán đến nỗi thấy bánh Trung Thu là thấy sợ… Rất đầy đủ về vật chất nhưng hình như tuổi thơ của chúng vẫn thiêu thiếu! Có lẽ đó là khoảng trời và ông Trăng riêng dành cho tuổi thơ.
Những khi Trung Thu đến, dù ở bất cứ nơi đâu, trong tôi vẫn có những khoảng lặng rất êm đềm, nhẹ nhàng giúp tôi hoài niệm lại những ngày xưa thân thương và cân bằng những cảm xúc hiện tại để thấy cuộc sống này vẫn đáng yêu.
Mưa vẫn tí tách rơi đều đều trên mái. Bầu trời đen thẳm, Ông Trăng trốn đâu mất tiêu chỉ để lại nỗi buồn cho lũ trẻ không được hưởng một đêm Trung Thu trọn vẹn…

Sài Gòn, Trung Thu 2012
         Irene.

25 nhận xét:

  1. Thuo au tho ai cung co nhung ky niem em dem dang nho . Khi lon len bon ba voi cuoc song nen khong co thoi gian de nho . Bay gio ve gia qua khu song lai .
    Qua bai viet , toi rat thich : ...van co nhung khoang lang em dem nhe nhang giup toi hoai niem lai nhung ngay xua than thuong va de can bang cam xuc ...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Rất cám ơn bạn hung Cali! Mong bạn thường xuyên ghé đọc! Chúc bạn luôn vui khỏe!

      Xóa
  2. Bạn nói rất đúng ,nhà tôi ở quận Bình Thạnh rất hiếm khi tôi thấy được mặt trăng nhất là vào trung thu .Bài viết đã giúp tôi nhớ lại Trung Thu thời ấu thơ ở quê nhà . Cám ơn bạn !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Nhà Irene ở quận 7, không gian thoáng đãng nên thỉnh thoảng vẫn được ngắm trăng rằm vào những đêm trời quang mây tạnh. Cám ơn M.Thu rất nhiều!

      Xóa
  3. Một bài viết với nhiều ki niệm thời còn nhỏ . Mình nhớ năm nào Trung Thu cũng chơi lồng đèn bằng vỏ lon bia rồi lớn lên một chút lại chơi đốt đuốc chứ không chơi lồng đèn . Cám ơn Irene nhiều !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vào những năm xưa ở quê nhà sao mà êm đềm quá! nhiều khi tôi cứ ước mong mình được trở lại thời thơ ấu dù chỉ một phút thôi. Chúc bạn thường xuyên ghé đọc!

      Xóa
  4. Trung Thu năm nay Đà Lạt mưa và mấy đứa trẻ rước đèn trong nhà . Lúc nhỏ khi còn ở Quy Nhơn Trung Thu rất là vui rủ mấy đứa bạn xuống biển , đùa nghịch trên biển mà trăng lúc đó sáng thật bây giờ nhớ lại thấy vui ghê . Đi chơi về khuya đứa nào cũng bị ba má la rầy .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Tuổi thơ của bạn với những đùa nghịch thật là vui. Cám ơn Minh ĐL đã ghé đọc và để lại lời nhận xét!

      Xóa
  5. Đọc " Nhớ trung thu xưa" của bạn Y.L chợt nhớ đến tr.thu xưa của mình quá!.Ôi, còn đâu bạn nhỉ!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ừ! Làm sao tìm lại được thời thơ ấu Y.Lam nhỉ?

      Xóa
  6. Nói thật, ở bên này chúng tôi không còn nhớ hay có phần quên đi những đêm trăng, có lẽ ánh trăng đã bị ánh đèn của thành phố công nghiệp xua đi mất rồi chăng ?
    Nghe Irene kể mà nhớ mà thèm trung thu xưa vô cùng. Sau bảy-lăm, có một dạo ba má và anh chị em tôi xúm nhau làm lồng đèn; nhưng vừa làm vừa lo, lo là lo bán có được không hoặc sợ bị trời mưa thì chỉ có nước là treo đèn quanh nhà rồi cùng nhau ngắm mà se lòng. Cái tuổi của anh em chúng tôi lúc đó không còn là tuổi chơi lồng đèn nữa, nên chẳng có tâm trạng háo hức trông chờ giây phút "Tết Trung Thu rước đèn đi chơi... " đâu.
    Cám ơn Irene đã đem đến những gợi nhớ ngọt ngào trẻ thơ thuở ấy.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Anh Lê Huy kể lại một kỷ niệm sau 75 của gia đình anh làm Irene cũng nhớ lại giai đoạn đó hầu như gia đình nào cũng cơ cực anh nhỉ?
      Cám ơn anh những lời sẽ chia đến nao lòng!

      Xóa
  7. Một bài viếc hồi ức về Trung Thu thật là trong trẻo đáng nhớ của những năm trước 1975 . Bây giờ mà kể lại , bọn trẻ cho rằng ba má kể chuyện " cổ tích " .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cám ơn chị H.Hoa đọc và có lời bình! Chúc chị khỏe, vui!

      Xóa
  8. Trường T. hàng năm đều tổ chức thi làm lồng đèn , từ khối 3 đến khối 5 . Năm nay , không rước đèn được vì mưa , mưa tầm tã ...nhìn các em co ro , xách lồng đèn nép bên mái hiên , tội nghiệp ...Đọc nhớ trung thu xưa , hồi tưởng lại ,càng thương những đám học trò nhỏ của mình ...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lúc nhỏ đi học làm lồng đèn để cô giáo chấm. Khi làm cô giáo thì mình lại chấm những lồng đèn của các em học sinh cho nên mình lại cảm thông cho những em gia đình nghèo không làm được lồng đèn đẹp...cũng như T mình thấy thương các em đó...

      Xóa
  9. Irene thân mến
    hổng lẽ bài nào cũng khen trí nhớ của bạn mà thật vậy Ren có một trí nhớ rất tốt và lối viết văn trôi chảy nhẹ nhàng nên lúc nào cũng đưa người đọc cảm nhận thật gần gũi vời những kỷ niệm xưa cũ . Dung nhớ nhất kỷ niệm rước đèn của các trường học vì nhà Dung ở đường Nguyễn Huệ nên đám rước di qua rất đẹp , mỗi trường mỗi kiểu Dung nhớ có một năm trương Cường Để làm lồng đèn Mặt trăng to tròn rất đẹp còn học sinh thì từng hàng cầm lồng đèn mặt trăng nhỏ hơn của trường mình để diễn hành , ông anh kế của Dung lúc ấy vừa vào đệ thất được đi diễn hành khoái lắm , tụi trẻ con như Dung thì khen anh cầm lồng đèn bánh tét rất đẹp anh cứ cãi lại là lồng đèn mặt trăng chứ bộ . Nghĩ lại vui thiệt có ai nhớ lại thời thanh bình đó không nhỉ ? Chúc vui

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Dung khen trí nhớ mình nhưng mình cũng bái phục là Dung nhớ và kể lại chuyện rước đèn của các trường thật là vui! mà sao mình không nhớ cái vụ rước lồng đèn này nhỉ? Đúng là một thời êm đềm và an bình Dung nhỉ?

      Xóa
  10. Ren ơi ngày đó được đi rước đèn thấy thật oai, nhưng lúc về trường mình được giải, trường kia họ không thích thế là liệng đá và lồng đèn bị lủng, vừa đi về tay cầm lống đèn mà nước mắt đầm đìa. Chúc vui vẻ.

    Trả lờiXóa
  11. Chị lại nhắc thêm một kỷ niệm vui về việc rước lồng đèn Trung Thu. Hồi đó sao hay liệng đá rách lồng đèn thế nhỉ? Em thì có năm bị cháy đèn nữa , khóc quá trời!

    Trả lờiXóa
  12. Vậy là chị Giang Lam được hân hạnh rước đèn vào thời kỳ đó , hình như đến thời tụi mình chiến cuộc leo thang sợ nguy hiểm nên bỏ đi , à há vậy là trí nhớ của Dung không đến nỗi tệ . Lúc đó còn bé xíu cứ trầm trồ và khen mãi nhưng nhớ nhất vẫn là vu cái đèn bánh tét vì trong đầu óc non nớt thấy nó giống lát bánh tét hơn vì nhìn lên bầu trời mặt trăng tròn đến mấy cũng chỉ có một vòng tròn còn đàng này có 2 vòng tròn làm sườn giấy bóng kính bọc chung quanh giữa là cây đèn cầy tỏa sáng .Cứ bảo là đèn bánh tét cho đến khi bị ký đầu mới im . Một kỷ niệm vui phải không Irene

    Trả lờiXóa
  13. Hồi đó trong tâm trí mình cứ mỗi lần đến Trung Thu là lòng rộn vui náo nức mong được rước đèn vui chơi thỏa thích. Vui ghê Dung nhỉ!

    Trả lờiXóa
  14. Đọc bài viết của Irene làm mình nhớ quá những Trung Thu ở quê nhà... Ba Má P. rất thích bánh Trung Thu Diệu ký nên P thường được ăn bánh TT ngon sau khi rước đèn. Bên này cũng có bánh Trung Thu Diệu ký nên mỗi mùa Trung Thu P thường mua vài hộp cúng Ba P,sau đó ngồi ngoài vườn ngắm trăng cùng ông xã và thưởng thức bánh, Yum... yum... bánh Trung Thu DK ngon lắm ! Irene và các bạn đã từng thử lần nào chưa ?...(Bánh DK ở đây hơi mắc từ 30 đô trở lên tùy chất lượng)
    Mấy tuần nay P cũng rộn ràng dạy 6 Lớp Việt Ngữ về Trung Thu và chỉ các em làm lồng đèn Trung Thu cũng khá vui...Cộng đồng người Việt mình hoặc các chùa, nhà thờ ở Toronto năm nào cũng tổ chức Tết Trung Thu cho các em khá nhộn nhịp. Khi các con còn nhỏ P hay đưa các cháu tham gia nhưng bây giờ các cháu đã lớn nên ít đi hơn...
    Chúc Irene luôn vui khỏe và sáng tác đều đều để P và các bạn được thưởng thức những áng văn hay của bạn. Thương mến, DP

    Trả lờiXóa
  15. Công nhận "Chuông Nhỏ" giỏi thật đấy! Trung thu năm nay mình được cử lam giám khảo chấm lồng đèn và văn nghệ mừng trung thu, ngồi nghĩ không biết hồi nhỏ mình chơi trung thu như thế nào? nghĩ không ra.. bó tay chấm com. Chúc R. sức khỏe.Ráng viết nhiều nhiều nhé!

    Trả lờiXóa
  16. Irene ơi,hay lắm được đọc hồi ức tuổi thơ đáng yêu và khó quên,mình không được cái hạnh phúc cầm đèn rước trung thu chỉ đi theo nhưng lúc ấy vô tư cầm đèn ké theo bạn mà vẫn thấy hớn hở,vui lạ.cám ơn bạn về bài viết thật sống động khó quên của đêm trung thu năm nào.

    Trả lờiXóa

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...