Thứ Bảy, 29 tháng 9, 2012

TRÊN NGỌN TÌNH SẦU…


Hoàng Minh Quang.

Kính thưa Ban Biên Tập trang Sư Phạm Quy Nhơn !
Tình cờ qua bạn bè tôi biết được trang này là của trường sư phạm Quy Nhơn trước 75. Tôi có đọc và biết có nhiều cô giáo học cùng thời với tôi làm việc tại QN lúc đó nên tôi mạn phép xin gởi một bài viết để tỏ rõ tấm lòng tôi.
Cám ơn Ban Biên Tập.
Thơ bất tận ngôn!
H.M.Q

Viết cho một cô Giáo sinh Sư Phạm chưa biết họ tên.

Tháng chín năm 1972, tôi có quyết định thuyên chuyển ra Trung làm việc. Cầm Sự Vụ Lệnh trên tay, tôi tạm biệt Vĩnh Long ra Quy Nhơn nhận nhiệm sở mới.
Máy bay hạ cánh xuống phi trường quân sự Phù Cát rồi xe đưa tôi về nhà ông anh họ làm ở Hải Đội 2 Duyên Phòng. Nhà của ông anh nằm ở trong khu sĩ quan Hải Quân. Phía trước nhà là biển xanh với tiếng sóng vỗ ì ầm. Bãi cát mịn màng chạy dài. Tiếng gió thổi vi vu qua hàng dương … Miền thùy dương cát trắng tràn đầy thơ mộng!
Hôm sau, tôi đi làm. Xe chạy hết con đường Nguyễn Huệ vòng qua phi trường dân sự Quy Nhơn rồi chạy một đoạn nữa là đến Quân y Viện nơi làm việc của tôi.
Tôi bề bộn với bao nhiêu công việc. Miền Trung cuộc chiến quá khốc liệt. Mùa hè năm đó được mệnh danh là Mùa Hè Đỏ Lửa. Hằng ngày, trực thăng tải thương lên xuống liên tục, Xe cứu thương tải người, hú còi inh ỏi! Thương binh nằm la liệt! Tôi vừa cấp cứu, vừa mổ liên tục rồi điều trị cho những bệnh nhân liên tục không biết bao nhiêu ca trong một ngày? Không biết bao nhiêu người còn sống? Bao nhiêu người chết? Sống trong thời chiến là vậy, biết nói sao bây giờ?
Những ngày nắng nóng qua đi. Mùa mưa lại về! Mấy ngày nay trời ở đây lại rét! Khí hậu ở cái xứ này thật là khắc nghiệt! Miền Nam quê tôi thì chỉ có hai mùa mưa nắng. Không có cái lạnh, cái rét nên tôi chẳng có cảm giác về rét buốt như thế nào? Bây giờ lần đầu tiên tôi thấy! Bầu trời lúc nào cũng đầy mây và Mặt Trời thì biến đi đâu mất. Biển mang một màu xám xịt lúc nào cũng gào thét dữ tợn với những con sóng cao ngất từ khơi xa cuồn cuộn quật vào bờ như muốn cuốn trôi tất cả. Gió thổi ào ào qua hàng dương trong sân bệnh viện. Có hôm thì mưa phùn gió Bấc, cái rét tê tái, cái lạnh căm căm. Suốt ngày, tôi khoác cái áo blue trắng mỏng manh, mỗi khi phải đi ra ngoài hành lang bệnh viện thì   hơi lạnh luồn vào cơ thể nghe rét buốt vô cùng. Nhiều đêm từ bệnh viện trở về nhà mệt mỏi rã rời, chân tay rũ rượi. Đường phố về đêm trong thị xã mùa đông vắng vẻ đìu hiu, ánh đèn đường le lói và nỗi nhớ nhà lại chất ngất dâng lên trong tôi.
Tôi cứ lao đầu vào công việc. Làm việc liên miên, đến nỗi tôi không còn biết ngày Chủ Nhật là ngày nào? Tôi chỉ được thảnh thơi là lúc ngồi trên xe đến bệnh viện và về nhà. Buổi sáng trên con đường đi làm, tôi thường lơ đễnh ngắm nhìn cảnh vật hai bên đường. Các nữ sinh áo dài trắng khoác bên ngoài những chiếc áo len đủ màu… hoặc lũ lượt đạp xe trên những con đường. Những chiếc xe Lam, xe cyclo… chở khách qua lại. Tôi thích nhất là đoạn đường rẽ vào nơi tôi làm việc. Đoạn đường này vắng vẻ yên tĩnh. Hai bên những cây dương liễu xanh mướt. Những ngôi trường to lớn lặng yên thấp thoáng sau những hàng cây mang một màu xanh lục.
Tôi thường bảo anh tài xế chạy chậm lại và dừng trước cổng trường Sư Phạm … Một chiếc xe Lam trờ đến rồi dừng lại. Những người trên xe lần lượt xuống, nam sinh quần áo gọn gàng, nữ sinh áo dài trắng thướt tha… nhìn những hình ảnh đó tôi bỗng nhớ đến những ngày mình còn là sinh viên Đại Học Y Khoa Sài Gòn.
Ngày qua tháng lại, không khí lạnh lẽo của Mùa Đông trôi qua. Mặt Trời đã xuất hiện đem ấm áp trở về.
Rồi một hôm bất ngờ tôi khám phá ra rằng, sáng nào xe của tôi cũng chạy phía sau một chiếc xe Lam mà trên xe là một cô gái mặc một chiếc áo dài trắng. Cô gái có khuôn mặt tròn, đôi mắt mở to tròn xoe, mái tóc cắt ngắn ngang vai.  Cô gái ngồi đó một mình lơ đễnh nhìn về phía sau xe. Tôi đi làm rất đúng giờ! Cô ấy cũng thế! Cứ xe của tôi đến góc đường Võ Tánh là gặp xe của cô ấy. Rồi không biết từ lúc nào hình ảnh cô gái trở thành quen thuộc mỗi ngày. Một hôm nào đó đi làm mà không thấy chiếc xe Lam chở cô  ấy, tôi cảm thấy thiêu thiếu và trống vắng.
Cô gái dường như không biết và cũng chẳng quan tâm có một chiếc xe đi sau, trên xe đang có người dõi theo. Lúc đầu tôi cũng không muốn cho cô ấy biết là tôi chú ý đến cô ấy. Vì vậy mỗi khi cô ấy nhìn ra phía sau thì tôi lại tảng lờ nhìn chỗ khác. Khi chiếc xe gần đến trường Sư Phạm thì tôi bảo cậu tài xế chạy chậm và đậu cách xa cổng trường một đoạn. Từ xa tôi có thể thấy dáng cô ấy xuống xe thong thả đi vào trường.
Từ lúc gặp cô gái ấy trên đường đi làm hàng ngày, tôi bỗng thấy vui hẳn lên! lòng tôi trở nên thanh thản, an bình! Tôi quên đi phần nào cái cuộc chiến đang leo thang, cho dù chung quanh tôi lúc nào cũng nồng nặc mùi thuốc sát trùng, mùi máu… cảnh dao kéo, cảnh đau đớn rên la và chết chóc.
Vui nhất là cậu tài xế của tôi! Cậu ấy dường như biết ý tôi nên sáng nào cũng chạy chầm chậm ở đoạn đường từ ngả ba Cường Để - Nguyễn Huệ cho đến Eo Nín Thở. Đảo mắt nhìn! Thở dài khi không thấy hoặc vui mừng khi thấy bóng dáng cô ấy xuất hiện trên chuyến xe. Thái độ của cậu ấy nhiều khi làm tôi bật cười! Giống như cậu ấy đang theo cô ấy chứ không phải tôi?
Tôi thích cô ấy bởi vẻ mặt ngây thơ, nụ cười đôn hậu, đôi mắt tròn đen, ánh mắt rất hiền khuôn mặt thông minh cả cái dáng cao cao gầy gầy. Cả người cô gái toát lên một sự dịu dàng, thanh thoát, tinh khôi …một cách kỳ lạ, khiến tôi chỉ thích nhìn từ xa chẳng dám bước đến gần sợ làm động khiến nó tan biến đi... và cứ thế, tôi lặng lẽ theo cô ngày ngày, tháng tháng...
Một hôm hình như cô ấy phát hiện ra tôi theo cô ấy mỗi ngày. Cô nhìn chăm chăm vào xe tôi suốt đoạn đường. Tôi giơ tay lên chào, cô ấy mỉm cười gật đầu đáp lại. Nụ cười tươi vui, khuôn mặt như thiên thần.Thế là từ đó tôi bước hẳn ra ngoài ánh sáng để cười chào cô ấy mỗi ngày nhưng cũng chỉ là cả hai ngồi trong xe chào nhau và khoảng cách là một khoảng không gian giữa hai xe  trên đường như hai động tử cùng vận tốc cùng chiều.
Mỗi lần xuống xe, cô ấy ôm tập vở đi vào cổng trường Sư Phạm Quy Nhơn. Tà áo dài trắng bay bay trong nắng sớm. Hình ành ấy đẹp vô cùng nó cứ in đậm trong tâm trí tôi như đóa hoa hồng mới hé nụ tinh khiết vô ngần.
Cô ấy làm cho tôi có những ngày vui và tôi hăng say với công việc. Một công việc lúc nào cũng thấy nhiều cảnh khổ đau, tang thương, chết chóc của anh em đồng đội.
Cũng có nhiều lần, tôi dừng xe lại cổng trường xuống xe đến bên cô ấy. Cô ấy thường nhìn tôi mỉm cười với nụ cười hiền. Lúc đó, trái tim tôi đập nhanh. Cuối cùng tôi luống cuống không nói nên lời rồi đành lặng lẽ bước đằng sau cô ấy đến bên cổng trường nhìn theo cho đến khi bóng dáng cô khuất sau hàng cây. Đã có đôi lần tôi đứng trước cổng trường để mong gặp và nói chuyện với cô ấy nhưng không hiểu sao lúc ấy tôi chẳng mạnh mẽ chút nào có thể tôi sợ làm tan vỡ giấc mơ hoa.
Mùa hè năm 74, một mùa hè nắng nóng và bận rộn với công việc. Hết hè ngôi trường Sư Phạm lại tấp nập giáo sinh nhưng tôi không gặp lại cô giáo sinh ấy nữa… Rồi tình cờ tôi biết và đoán ra cô ấy đã ra trường vì trường đào tạo trong hai năm. Tôi hỏi thăm nhiều người nhưng đều vô vọng,vì thật sự tôi chẳng biết tên và chẳng biết một tí gì về cô ấy cả? Không biết cô ra trường dạy học ở nơi đâu?
Nỗi buồn của tôi mang theo tháng ngày. Sáng sáng đi làm tôi mong ngóng được nhìn thấy cô ấy trên những chuyến xe. Dừng xe trước cổng trường tôi mong sao được nhìn cô ấy quẩn quanh đâu đó nhưng tôi chỉ thấy ngôi trường với hàng dương rì rào, xa xa tiếng sóng biển ì ầm …
Cuộc chiến lan rộng, Tây Nguyên rồi lần lượt các tỉnh miền Trung di tản, rút quân rồi Miền Nam... Thế là hết!
Ba mươi mấy năm ra nước ngoài, hôm nay trở về Sài Gòn thăm người thân. Tôi tìm cách trở lại Quy Nhơn thăm chỗ làm xưa, ngang qua trường Sư Phạm tự dưng trong tôi hiện lên hình ảnh xưa Cô gái tuổi đôi mươi tinh khôi trong sáng …tôi chưa biết tên, chưa nói chuyện một lần...Một thời đã gieo vào hồn tôi một nỗi sầu thương nhớ. Tôi ngước nhìn lên trên những ngọn cây dương liễu từng giọt nắng rơi lặng lẽ trong chiều xuống thành một mối tình sầu muôn kiếp …
                                                             
                                                             VN, 06/2012
                                                                 M.Quang.

NHỚ TRUNG THU XƯA !

                                    Irene.

Mưa vừa tạnh, bọn trẻ trong xóm đã vội vã kéo nhau ra đường tụm năm, tụm ba rước đèn Trung Thu…Con cháu bé mới lên ba cũng náo nức cầm đèn đòi ra ngoài chơi…
Trong đêm dưới ngọn đèn đường hiu hắt những chiếc lồng đèn xinh xinh đủ màu sắc rực rỡ. Đa số là những chiếc lồng đèn Trung Quốc chạy bằng pin, gọn nhẹ lại có tiếng nhạc nghe vui tai. Lồng đèn đủ mọi hình dáng từ những con thú như gà, thỏ, chuồn chuồn, bươm bướm…cho đến anh Tôn Ngộ Không hay anh siêu nhân…ánh sáng cũng đủ màu: đỏ, vàng, xanh, tím…chớp nháy liên tục. Thế nhưng bên cạnh những lồng đèn chạy bằng pin ấy, tôi vẫn thích ngắm những chiếc lồng đèn bằng giấy kiếng, thắp bằng đèn sáp của một nhóm trẻ đang đứng ở phía cuối con hẻm. Nhìn chiếc đèn ngôi sao, tôi bỗng nhớ đến tuổi thơ của mình.
Qui Nhơn những năm cuối thập kỷ 50 yên ổn và êm đềm. Tuổi thơ của tôi cũng trải qua nhẹ nhàng! Năm nào cũng vậy, cứ  vào khoảng tháng tám ta, gần đến Tết Trung Thu thì ba tôi lại ngồi chẻ những cây tre, vót thành những thanh dài ngâm vào nước cho mềm mại. Sau đó đạp xe lên phố Gia Long mua những tờ giấy kiếng đủ màu. Mẹ tôi thì lo lấy bột khuấy hồ dán. Ba tôi bắt tay vào việc làm lồng đèn. Ba cầm những thanh tre ngắm nghía, đo, cắt làm thành những thanh dài, ngắn rồi ráp thành cái khung lồng đèn…
Lúc đó tôi còn bé lắm! Tôi thường ngồi một bên xem. Tôi chỉ thấy ba tôi làm hai loại đèn đó là đèn ngôi sao và đèn bánh ú. Nhà tôi có ba chị em. Chị lớn tôi học lớp nhất, chị kề tôi lớp ba còn tôi thì đang học mẫu giáo. Vào những năm đó, Qui Nhơn chưa có điện. Đời sống cũng như hàng hóa còn rất đơn sơ. Hầu hết mọi người đều tự làm những vật dụng để phục vụ cho cuộc sống.
Khi đã có cái khung rồi, ba tôi cắt giấy kiếng để dán các mặt. Mẹ tôi thì phụ cắt. Dưới nền xi măng giữa nhà, hai người cặm cụi làm lồng đèn ròng rã suốt ngày. Khâu trang trí cũng mất một buổi. Ba tôi cắt mấy cái hoa dán ở các mặt, cắt giấy trang trí các đường diềm hay để làm những cái tua thòng xuống ở mỗi góc. Ba còn dùng thép để làm chỗ cắm đèn cầy, dùng thép để làm cái khoen móc cái cây để cầm… Xong đâu đó má tôi đem ra phơi nắng cho khô và giấy được căng thêm…
Năm nào cũng thế, chị lớn tôi là được ba làm cho chiếc đèn đẹp nhất, lớn nhất. Chị kề tôi là lồng đèn nhỏ hơn nhưng cũng đẹp còn tôi là cái lồng đèn nhỏ nhất. Thấy tôi phụng phịu ba tôi nói: - Con ở nhà chơi lồng đèn này là được rồi, mấy chị con đi học vì phải nộp lồng đèn để chấm điểm nên cần phải lấy cái đẹp… Tôi không nói gì nhưng cũng thấy buồn buồn …
Đêm Trung Thu, Mặt Trăng tròn to, sáng vằng vặc soi rõ khắp cả phố. Chị em tôi cùng với các bạn trong xóm đốt đèn. Những chiếc lồng đèn sáng lên, đủ màu vàng, đỏ, xanh …đẹp mắt. Người lớn bắc ghế ra ngồi trước hiên nhà xem con cái vui chơi. Thế nhưng trong xóm có nhiều gia đình nghèo nên không ít đứa trẻ chẳng có lồng đèn cứ chạy theo loanh quanh ngắm nghía … Một lát sau ba mẹ gọi chúng tôi, thế là cả bọn chạy đến. Quà cho chúng tôi chỉ là những viên kẹo lạc, kẹo cà…bánh in hay những trái ổi sẻ củ lang, củ mì…thế mà cả bọn trẻ vui mừng! Cùng nhau ăn ngon lành…Chúng tôi vừa ăn vừa rước đèn dưới trăng. Chỉ rước quanh quẩn đi lên đi xuống không dám đi xa… Có năm ba tôi bồng tôi và dẫn các chị tôi đi lên bây giờ là hội trường Quang Trung. Hồi xưa, nơi đây chỉ là khoảng đất xung quang nhấp nhô những mô đất ở giữa bằng phẳng để xem múa lân. Đó là lần đầu tiên tôi biết thế nào là múa lân! Một ông lân đầu lúc lắc gật lên, gật xuống, ngoắc qua, ngoắc lại, nghiêng qua bên này, nghiêng lại bên kia, nhảy lên, ngồi xuống…miệng hả ra rộng trống hoác, hai con mắt lồi ra trông rất dễ sợ. Tôi không dám nhìn cứ úp mặt vào người ba tôi. Rồi đến ông địa khuôn mặt bành ra cười cười, tay cầm cái quạt, quạt lia quạt lịa… mấy đứa nhỏ xung quanh khóc thét lên! Chị kề tôi cũng khóc đòi về! Thế là ba tôi dẫn chúng tôi về. Chị nói :
 - Ba ơi! Cái con gì mà đầu nó to, cái miệng rộng răng thì nhọn và lởm chởm. Nhà mình mà có con đó là con chết liền đó ba! Cả nhà cười ồ lên! Cái ấn tượng đó kéo dài và cho đến bây giờ, tôi chẳng bao giờ thiện cảm với khuôn mặt ông lân và ông địa…
Phải một thời gian sau này Qui Nhơn mới có bánh Trung Thu. Ba tôi lên tiệm Hóa Hưng ở đường Gia Long mua về, cắt ra cho cả nhà cùng ăn. Dạo đó, bánh nhỏ ít nhân chứ không lớn, nhân nhiều và đủ loại như bây giờ.
 Rồi Trung Thu qua đi, ba tôi lại treo những cái đèn lên một góc cao để dành cho năm sau.
Và cứ thế, mỗi năm khi tết Trung Thu đến ba mẹ tôi lại vẫn cứ cặm cụi làm những chiếc đèn cho con.Cho đến năm nào tôi không nhớ có lẽ khi các chị tôi đã lên bậc trung học còn tôi học lớp nhì hay lớp nhất gì đó và khi phố Gia Long bày bán những chiếc đèn thì Trung Thu. Năm đó, ba tôi ra phố mua về một chiếc đèn rất đẹp. Đó là chiếc lồng đèn hình con bươm bướm làm bằng tre. Hai cánh xòe ra, những đường vẽ cánh bướm rất đẹp lại thêm hai cái râu trên đầu rung rinh. Ban đêm thắp đèn lên màu sắc rất tuyệt…
Nhưng cũng từ đó, tôi không còn tìm lại được cái hình ảnh ba mẹ tôi bận rộn lo Trung Thu bên những nan tre để làm lồng đèn cho chúng tôi nữa!
Có một lần, ba tôi đi Sài Gòn về có mua một cái đèn. Ba nói với cả nhà đó là đèn kéo quân hay còn gọi là đèn cù. Tôi thấy chẳng đẹp vì nó giống như cái đèn măng-sông. Nhưng tối đến, khi ba tôi thắp nến lên treo ở giữa nhà. Cái đèn sáng rực lên và bên trong hiện lên mấy cái hình chuyển động xoay vòng vòng liên tục. Ngắm kỹ thì tôi thấy có hình con ngựa, hình người khiêng kiệu, hình các ông quan, hình các cô, các bà mặc áo tứ thân đội nón quai thao… thấy ngồ ngộ, lạ mắt vô cùng…
Mẹ tôi nói rằng, trong năm Mặt Trăng tháng tám là to và tròn nhất. Trung Thu lại là rằm tháng tám. Trăng lên cao, tròn và rất sáng. Trẻ em rước đèn dưới ánh trăng. Người lớn cũng ra sân ngồi uống nước nói chuyện ngắm trăng. Mẹ còn nói người ta thường ngắm trăng để dự đoán cho cuộc sống. Nếu trăng sáng vàng thì năm đó trúng mùa, trăng màu vàng cam thì đất nước yên vui thịnh trị nhưng nếu trăng có màu vàng xanh thì năm đó gặp nhiều thiên tai hạn hán, lũ lụt…
Riêng tôi mỗi lần nhìn trăng thì lại thấy một hình đen như hình một cây cổ thụ có người ngồi dưới gốc rồi cứ tưởng tượng đến chú Cuội với sự tích Chú Cuội trên cung trăng mà cô giáo thời Tiểu học đã kể và dù bây giờ biết rằng chẳng có chú Cuội nào cả nhưng cái ký ức đó nó cứ khắc sâu khó nhạt nhòa trong tâm trí.
Từ khi vào Sài Gòn đến giờ, chưa bao giờ tôi được ngắm Trăng đẹp và huyền ảo như ở Qui Nhơn. Vào những đêm trăng, khi hoàng hôn buông xuống, Mặt Trăng đã từ từ nhô lên trên dãy núi Phương Mai. Mặt Trăng tròn, to như quả bóng quét một vệt sáng vàng lấp lánh xuống một góc của mặt biển đang sẫm màu. Trời tối, trăng đã lên trên mặt biển, Trăng càng sáng soi rõ cả bãi cát, thấy rõ những chú dã tràng thập thò nơi miệng hang. Gió từ biển thổi vào mơn man đùa giỡn trên tóc. Tiếng sóng vỗ rì rầm hòa với tiếng réo gọi từ khơi xa tạo thành một bức tranh động đêm trăng trên biển đẹp tuyệt vời.
Trăng ở biển là thế! Đêm trăng ở vùng quê lại càng đẹp vô cùng. Nếu đến nông thôn vào một đêm trăng, tôi mới thấy Đêm sáng Trăng của Thạch Lam thật tuyệt vời.
Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi. Mặt trăng tròn, to và đỏ từ từ lên ở chân trời. Sau rặng tre đen của làng xa, mấy sợi mây còn vắt ngang qua, mỗi lúc một mảnh dần rồi đứt hẳn. Trên quãng đồng rộng, cơn gió nhẹ hiu hiu đưa lại, thoang thoảng mùi hương thơm ngát
Mưa bất ngờ ào xuống! Bọn trẻ tản mác ù chạy về nhà. Tôi cũng vội vã dẫn con cháu vào trong hiên. Mưa càng lúc càng nặng hạt, con bé buồn xo theo tôi vào phòng…
Ti vi phát ra bài hát Rước Đèn Tháng Tám quen thuộc:
Tết Trung Thu rước đèn đi chơi. Em rước đèn đi khắp phố phường. Lòng vui sướng với đèn trong tay. Em múa ca trong ánh trăng rằm. Đèn ông sao với đèn cá chép. Đèn thiên nga với đèn bươm bướm. Em rước đèn này đến Cung trăng…
 Giữa cuộc sống bộn bề công việc luôn hối hả với mưu sinh ai ai cũng bận rộn nên đến Trung Thu ai cũng cố gắng ghé qua một cửa tiệm nào đó mua cho con đầy đủ không những một mà hai, ba cái lồng đèn đắt tiền. Tuy chiếc đèn đẹp nhiều màu sắc, nhiều kiểu dáng rất đẹp, rất hiện đại những ngọn nến được thay thế bằng những ánh sáng lung linh huyền ảo. rồi quẳng cho chúng tha hồ chơi. Ghé một tiệm bánh mua vài hộp. Những cái bánh nướng bánh dẻo thơm ngon…về nhà bắt chúng ăn đến phát ngán đến nỗi thấy bánh Trung Thu là thấy sợ… Rất đầy đủ về vật chất nhưng hình như tuổi thơ của chúng vẫn thiêu thiếu! Có lẽ đó là khoảng trời và ông Trăng riêng dành cho tuổi thơ.
Những khi Trung Thu đến, dù ở bất cứ nơi đâu, trong tôi vẫn có những khoảng lặng rất êm đềm, nhẹ nhàng giúp tôi hoài niệm lại những ngày xưa thân thương và cân bằng những cảm xúc hiện tại để thấy cuộc sống này vẫn đáng yêu.
Mưa vẫn tí tách rơi đều đều trên mái. Bầu trời đen thẳm, Ông Trăng trốn đâu mất tiêu chỉ để lại nỗi buồn cho lũ trẻ không được hưởng một đêm Trung Thu trọn vẹn…

Sài Gòn, Trung Thu 2012
         Irene.

Thứ Tư, 26 tháng 9, 2012

Tin Buồn

Trang SPQN vừa nhận tin buồn:

Thân phụ của bạn Đinh Thị Ái Ngâu, lớp Nhị niên 5, Khóa 12 -SPQN vừa mãn phần ngày 25 tháng 9 năm 2012 tại Sài Gòn. Linh cửu hiện quàn tại tư gia số 262 Đường Hòa Hưng, Quận 10, TP HCM. Lễ Di quan lúc 6 giờ sáng ngày 28/9/2012.
Xin thành kính chia buồn cùng bạn Ái Ngâu cùng tang quyến. Cầu cho hương hồn Cụ Ông được yên nghỉ nơi cõi Vĩnh Hằng.

BBT trang SPQN cùng bạn hữu.

Thứ Hai, 24 tháng 9, 2012

TẢN MẠN VỀ HÀ NỘI.



                                     Irene.
        
Lúc còn bé, tôi đã rất thích Hà Nội qua những tác phẩm văn học :
…Trên đê Yên Phụ một buổi chiều mùa hạ. Nước sông Nhị Hà mới bắt đầu lên to, cuồn cuộn chảy…(Anh phải sống-Nhất Linh)
…Trời đông mưa phùn lấm tấm. Bên kia dãy nhà lá núp dưới chân đê Yên Phụ…nước Hồ Tây mù mịt, bát ngát mênh mông … chìm đắm trong cảnh sương mù buổi sáng.( Dưới bóng hoa đào-Khái Hưng-Nhất Linh).
         Dường như bàng bạc qua văn học đã ngấm vào trong tâm hồn tôi về Hà Nội với những hình ảnh đẹp và êm đềm: Cơn mưa phùn gió Bấc, con đê Yên Phụ, sông Nhị Hà, cái se se lạnh đầu đông với những chiếc lá bàng ngả sang sắc đỏ hay tiếng ve kêu râm ran báo hiệu hè về! Mùi hoa sữa nồng nàn, mùi cốm mới thơm thơm… Tôi đã tưởng tượng ra trước mắt một Hà Nội với Ba mươi sáu phố phường, với Hồ Gươm phẳng lặng in cảnh trời mây, Hồ Tây lãng đãng sương khói hay một phố cổ cũ xưa…Nghe đâu đây tiếng “leng keng” của tàu điện. Đường Cổ Ngư đón bước người về. Nghe thân quen các nơi như là Đống Đa – Cầu Giấy - Phố Quang Trung đường Nguyễn Du hoa sữa thơm nồng…
Rồi khi lớn lên, tôi bắt đầu thích Hà Nội qua các bài thơ :
         Tôi yêu những con đường Hà Nội
         Cuối năm cây cơm nguội lá vàng
         Những ngọn đèn thắp sáng lúc hoàng hôn
         Mái phố cũ nhấp nhô trong khói nhạt.
         … ( Những con đường tháng giêng-Xuân Quỳnh )
        
         Nhớ Tháp Rùa đứng nghiêng chờ nắng đổ
         Mặt Hồ Gươm phẳng lặng bóng chiều xiêu
        
         Nhớ Hồ Tây mưa phùn bay giăng phủ
         Bụi sương mờ lảng đảng bến bờ xa...
                               (Nhớ Hà Nội -Phố Đồng)
         Sau này khi đi dạy tôi lại thích lảng đảng cùng học sinh qua những bài giảng về Hà Nội  :
         Chiếc ô-tô-buýt chạy chậm dần rồi đỗ lại bên bờ Hồ Gươm. Hằng xuống xe rẽ về phố Bà Triệu. Chiều thu gió dìu dịu, hoa sữa thơm nồng. Chiều nào về đến đầu phố nhà mình Hằng cũng đều được hít thở mùi thơm quen thuộc ấy! Thật hiếm thấy một loài hoa nào có đủ sức tỏa hương cho cả một dãy phố dài hàng cây số như hoa sữa… Mùa hoa sữa - Mùa thu-Mùa khai trường …
Tuy không phải là người Hà Nội nhưng ai mà chẳng xao xuyến khi nghe những bài hát về mùa thu Hà Nội :
         Hà Nội mùa thu-cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ, nằm kề bên nhau, phố xưa nhà cổ, mái ngói thẫm nâu…(Nhớ mùa thu Hà Nội-TCS)
         Tháng tám mùa thu lá rơi vàng chưa nhỉ?Từ độ người đi thương nhớ âm thầm. Có phải em là mùa thu Hà Nội…(Có phải em là mùa thu Hà Nội-Trần Quang Lộc )
         Nhiều nhiều lắm! Những bài hát về Hà Nội, bài hát nào cũng nhẹ nhàng, sâu lắng gợi cho người nghe nhiều cảm xúc.
         Rồi đến giọng nói của người Hà Nội nghe nhè nhẹ và sâu lắng. Nếu người Hà Nội vào định cư Sài Gòn lâu thì giọng nói của họ pha một chút âm hưởng miền Nam, nghe lại càng dễ thương đến lạ lùng.
         Tôi người miền Trung, mỗi khi cất tiếng nói, sao toàn những thanh nặng! Lên bổng xuống trầm nghe mệt làm sao!!! Nên tôi lại thích giọng Bắc! Nhưng mà phải là giọng Hà Nội chính gốc. Tôi cũng có nhiều người bạn nói tiếng Hà Nội, giọng nói sao mà dịu trong, nhẹ nhàng trìu mến đến lạ thường. Mỗi khi bạn tôi cất lên tiếng nói nghe rất lôi cuốn! Âm thanh nhẹ, rõ ràng, ấm áp, êm dịu vô cùng.
         Có người nói rằng : Miền Nam có địa hình bằng phẳng, đất đai màu mỡ, cây trái tốt tươi nên giọng nói của người Nam rất ngọt thoải mái và bộc bạch.
         Miền Trung thì nhấp nhô núi đồi nên giọng người miền Trung lúc nào cũng trầm bổng lên xuống tha thiết.
         Còn miền Bắc pha trộn địa hình núi đồi với đồng bằng, thời tiết tạo cho người ở đây một giọng nói ấm áp, dịu dàng và sâu lắng.
         Vẫn biết rằng, giọng nói mỗi vùng miền khác nhau, tiếng nói mỗi địa phương có một nét đặc sắc riêng, một vẻ đẹp riêng. Thế nhưng ở đâu đó, một nơi nào đó, một lúc nào đó…bất chợt nghe giọng nói Hà Nội cất lên, tôi thấy lòng mình ấm áp, thân thương, nhẹ nhàng và gần gũi.
        
         Cám ơn em thầm giọng nói
         Còn trong tuổi nguyệt tây Hồ
        
         Thầm cám ơn em giọng nói
         Lay hồn ta tỉnh trong mơ…
( Giọng Hà Nội xưa-Hoàng Song Linh)

         Nghe thơ, văn, nhạc ca tụng Hà Nội như thế! nhưng mãi đến những năm cuối của thập kỷ 80, tôi mới có dịp đến thăm. Đây là lần đầu tiên đến đất Hà Thành nên tôi rất háo hức!
          Bầu trời thu Hà Nội xanh lơ với nắng nhạt, từng cơn gió heo may nhè nhẹ, những con phố tràn ngập lá vàng… Mùa Thu với  những “gam màu”: Hồ Thu xanh trong - Màu vàng cây cơm nguội - Màu lá vàng chuyển sang đỏ của cây bàng - Màu ngói nâu thẫm - Màu xanh non của cốm mới - Màu xanh của cây sấu - Màu rêu của cửa ô …tạo nên một sắc thu thật dịu dàng đầy quyến rũ. Ở miền Trung và miền Nam chỉ thấy hai mùa mưa nắng nên thật thích khi gặp bầu trời bàng bạc mây thu của Hà Nội.
          Tôi và mấy người bạn cùng nhau đi dạo quanh những con đường xem phố phường, nhà cửa, chợ búa, thắng cảnh…Vào thời gian này Hà Nội vẫn còn yên tĩnh và ít người. Đường phố Hà Nội không ồn ào, không tấp nập hay đông đúc, nhộn nhịp như Sài Gòn. Hà Nội cũng không trầm trầm, lắng đọng như Huế. Hà Nội không uốn khúc quanh co hay lên xuống như Đà Lạt mù sương …mà Hà Nội có vẻ yên ắng…mang vẻ tĩnh lặng dễ thương đến xao xuyến lòng người. Có những buổi sáng sớm trong cái se sắt lành lạnh của thu về. Tôi đi chầm chậm trên những con đường ở Hà Nội. Không khí thật bình yên, tinh khôi lạ thường. Thoang thoảng đâu đây mùi ngọc lan rất nhẹ.
         Buổi sáng chúng tôi thường đi bộ ra Hồ Gươm rất sớm. Ngồi trên những chiếc ghế đá bên bờ hồ, hít thở không khí trong lành. Ngắm Tháp Rùa rêu phong in bóng xuống mặt hồ phẳng lặng mờ mờ trong sương. Đằng xa chiếc cầu Thê Húc cong cong màu đỏ. Tôi thấy tâm hồn mình thanh thản, bình yên đến kỳ lạ! Dường như thoát khỏi cảnh phù hoa, đô hội, lùi xa mọi ồn ào, đua chen của cuộc sống.
 Hà Nội có rất nhiều hồ! Đó là đặc trưng thuận lợi tạo ra màu xanh cho những cây cối trong công viên hay hàng cây dọc theo những con đường. Ngoài ra các hồ còn làm cho khí hậu ở đây mát mẻ, dễ chịu… 
         Một cơn gió thổi qua! Một vài chiếc lá bàng rơi rơi. Tôi bỗng liên tưởng đâu đây hình ảnh hai chị em đi nhặt lá bàng trong tác phẩm Đôi bạn của Nhất Linh.
         Cơn gió thổi… lá bàng rơi lác đác,
         Cùng rơi theo loạt nước đọng trên cành.
         Những cây khô đã chết cả màu xanh,
         Trong giây phút lạnh lùng, tê tái ấy. (Thế Lữ)
Buổi sáng, không khí ở đây rất trong lành. Nhiều người đến tập thể dục. Những người bán hàng rong cũng đã có mặt. Tôi ghé đến gánh bắp của một bà cụ quấn khăn mỏ quạ trên đầu mua một trái bắp nếp dẻo còn nóng hổi. Bà cụ với giọng Hà Nội nhè nhẹ, rót mời tôi một li nước râu bắp trong veo. Uống vào thấy ngòn ngọt thơm thơm. Tôi có cảm giác như mình được sống với những con người xưa Hà Nội.
         Phở Hà Nội cũng có một đặc trưng riêng. Bánh phở tươi, thịt mềm nước đậm đà. Không có rau thơm ăn kèm như miền Trung và miền Nam. Không có phục vụ nước uống. Ăn xong, kéo nhau ra hàng nước chè trước cửa tiệm. Lúc đầu thấy hơi phiền! Nhưng thấy ai cũng vậy nên riết rồi quen. Bà cụ mở vung nồi, nước bốc khói lên nghi ngút. Vừa uống vừa thổi, cũng vui!
          Đi dạo chợ Đồng Xuân mua sắm thì rất thích! Vì hàng hóa rất nhiều. Hàng hóa hay áo quần may sẵn của Trung Quốc tràn ngập khắp chợ mà giá lại rẻ hơn hàng Việt. Bây giờ thì ta tẩy chay hàng Trung Quốc chứ vào lúc đó, nhờ những hàng này đã giải quyết được rất nhiều nhu cầu cần thiết cho mọi người trong cuộc sống thiếu thốn thời bao cấp.
Thường chúng tôi ít ăn ở khách sạn theo đoàn mà thường ra ngoài ăn. Tôi ghé vào hàng ăn ở chợ Đồng Xuân. Món bánh cuốn chả quế, chả Bắc là món ăn ngon ở đây. Chả quế ở chợ Đồng Xuân rất thơm ngon, mùi quế rất dịu còn chả Bắc thì rất đậm đà. Có lúc lại thưởng thức một bát bún thang hay một bát bún mộc…
         Buổi chiều đi dạo quanh bờ hồ, có nhiều người gánh những đôi thúng đi bán cốm vòng. Cốm được gói trong những chiếc lá sen. Mùi của cốm quyện với mùi lá sen tạo nên hương vị thơm thơm ngòn ngọt.
 Dừng chân ghé lại Hồ Tây, ngắm cảnh trời mây và thưởng thức món bánh tôm nóng giòn tuy không đặc sắc lắm nhưng cũng thú vị …
         Những buổi sáng, đứng trước cửa khách sạn, tôi thích ngắm các cô gái gánh hoa rong ruỗi khắp phố phường Hà Nội. Ở mỗi gánh đủ các loại hoa, đủ các màu sắc từ các làng hoa tỏa ra các phố. Nhìn các cô tôi liên tưởng đến cô Liên trong Gánh Hàng Hoa của Khái Hưng - Nhất Linh.   
 Thật là thích thú khi ngắm các cô quảy gánh những chùm vải thiều Hưng Yên đỏ mọng tươi roi rói mới hái còn nguyên cành lá xanh. Đi bán dạo hay ngồi dọc khắp các hè phố. Ăn những quả vải giòn giòn mọng nước ngọt lịm thơm ngon.
Tôi tìm thấy ở người Hà Nội nhất là người lớn tuổi cách đối xử và nói năng của họ rất nhẹ nhàng, lịch sự. Họ sống trong những ngôi nhà yên ắng. Đặc biệt người Hà Nội rất thích hoa sen, bên bộ bàn ghế gỗ, khắc chạm xà cừ…giữa bàn cắm một bình hoa sen màu trắng hay hồng hương lan tỏa rất nhẹ. Ta có cảm giác như lạc vào một không gian xưa.

         Sau bao nhiêu năm tháng, bây giờ, tôi lại có dịp ra thăm Hà Nội. Tôi ngạc nhiên Hà Nội bây giờ thay đổi quá! Đường phố nào cũng đông đúc người, xe cộ ồn ào, nạn kẹt xe xảy ra rất phổ biến. Chợ tấp nập người mua, kẻ bán chẳng khác gì Sài Gòn. Tôi cố đi tìm lại những nét xưa cũ nhưng cái không gian êm ả, trầm trầm lắng đọng hình như biến mất. Cái chất thanh lịch của người Hà Thành cũng nhạt dần, cảm giác như không còn nữa!
         Ba Mươi Sáu phố phường, nay dường như phố cổ. Phố xá Hà Nội khác xưa nhiều lắm. Ngày nay, phố Hà Nội thật phong phú và đa dạng nào là phố Hai Bà Trưng là phố điện tử với những cửa hàng chưng bày các đồ điện tràn lan. Phố Phùng Khắc Hoan với những cửa hàng vải chất cao ngất. Phố Trần Nhân Tông với những áo quần thời trang may sẵn treo đầy. Ẩm thực thì phải nhắc đến phố Tống Duy Tân với những hàng ăn nổi tiếng khắp mọi miền đất nước. Nếu thích ăn hải sản thì đến phố Tô Hiến Thành….
         Tôi đến thăm làng hoa Ngọc Hà. Làng hoa còn đó nhưng diện tích bị thu hẹp lùi dần vào bên trong. Trên đường cái một dãy quán với bảng hiệu cầy tơ hay nai đồng quê…chiếm hầu hết. Thoáng chút buồn buồn luyến tiếc không gian êm đềm của “Gánh Hàng Hoa”.  
          Hà Nội hiện nay được quy hoạch và xây dựng mới. Nhiều công trình kiến trúc mọc lên. Những ngôi nhà đồ sộ cao ngất. Hà Nội được mở rộng ra đến ngoại thành. Xe cộ tấp nập, nườm nượp trên đường. Cái mới đẩy lùi cái cũ có nơi xóa hết dấu vết xưa. Không gian Hà Nội như thu hẹp lại bởi cái ngột ngạt nóng bức của khói xe và bụi bặm. Người mọi nơi đổ dồn về đây. Vì vậy, giọng nói cũng pha trộn nhiều vùng miền là không thể tránh khỏi. Cho nên tìm nghe một giọng Hà Nội chuẩn thì còn đâu đó ở những người lớn tuổi hay trong những gia đình ở Tràng An vẫn giữ nét xưa. Riêng đối với đa số giới trẻ hiện nay thì thật là hiếm hoi vô cùng.
         Cái mới cũng có cái hay, cái đẹp của một xã hội tiến bộ văn minh để theo kịp thời đại. Biết là vậy, nhưng vẫn phải ngậm ngùi, vẫn phải xót xa khi dần dần mai một đi những cái cũ. Rồi đến một ngày không còn tìm lại được cái thanh lịch của người Hà Nội hay cái không gian xưa và chợt nhận ra rằng Hà Nội một thời bây giờ sẽ chẳng còn đâu??? Tôi xin mượn những dòng thơ để diễn tả tiếc nuối về sự hoài cổ :
         Hà Nội giờ chỉ còn trong ký ức
         Cảnh mưa phùn gió bấc lạnh căm căm
        
         Nhớ Gánh Hàng Hoa trên đê Yên Phụ
         Đôi vai gầy ướt đẫm bụi sương mai
        
         Nhớ ba mươi sáu phố phường xưa cũ
         Cửa đóng then cài phong kín tường rêu
         Của một thời chỉ còn qua tên gọi
         Ký ức nhạt nhòa hiện thực còn đâu.
                                    (Nhớ Hà Nội-Phố Đồng)

Sài Gòn, tháng 9/2012
          Irene.


LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...